علت جرم گرفتن دندان ها
با چه روش هایی می توانیم دندان هایمان را جرم گیری کنیم و چگونه می توانیم تشخیص دهیم که آن ها نیاز به جرم گیری (بروساژ) دارند این امر چه عوارض و پیامدهایی برای سلامت دهان و دندان ما دارد تمام نکات بروساژ دندان را در این مقاله بخوانید.
یکسری از تغییر رنگ‌ها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولاً این تغییر رنگ‌ها دائمی بوده و با جرم‌گیری و بروساژ از بین نمی‌رود.
معمولاً افراد هر تغییر رنگی را که در دندانها ایجاد میشود جرم می‌نامند و برای رفع آن دندانهای خود را جرم‌گیری می‌کنند در حالی که یکسری از تغییر رنگ‌ها به روی دندان، در واقع پوسیدگی‌هایی هستند که معمولاً به صورت سیاه‌رنگ دیده میشود. و در مراحل پیشرفته به صورت حفره در می‌آیند و در نهایت موجب پوسیدگی دندان می‌شوند.
برخی تغییر رنگ‌ها نیز یا ناشی از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان بوده و یا ناشی از نقص تکاملی دندانها و کمبود املاح مختلف در زمان تشکیل دندان و یا ناشی از افزایش فلوراید آب مصرفی (فلوئوروزیس) می‌باشد.
نوع دیگر تغییر رنگ‌ها ناشی از مواد خواراکی هستند که به طور معمول مصرف می‌کنیم و رسوباتی که بر روی دندان تشکیل میشود. این رسوبات یا به صورت رنگدانه و یا به صورت جرم هستند که لثه را تخریب می‌کنند و در نهایت باعث لق شدن دندانها می‌شوند بدون اینکه خود دندان مشکلی داشته باشد. این جرم‌ها به نحوی با جرم‌گیری در مطب دندانپزشکی از بین می‌روند.
براساس اعلام مرکز تحقیقات دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران، بزاق‌ها به طور معمول درای املاح زیادی است که قدرت رسوب کردن را دارند.این املاح معمولاً در جاهایی که با غذا و مسواک کمتر در تماس است رسوب می‌کنند. این املاح همراه است با ایجاد بستر مناسب برای جایگزینی، رشد و تکثیر میکروب‌هایی که به طور طبیعی در دهان وجود دارد.افزوده شدن پروتئین‌های موجود در غذا و بزاق و همچنین لاشه سلول‌های مرده بافتهای مختلف دهان در مجموع باعث افزایش حجم این رسوبات شده و به مرور جرم تشکیل میشود که قابل مشاهده است.
آنچه مهم است این است که ما معمولاً مقدار کمی از جرم تشکیل شده روی دندانها را میتوانیم ببینیم، قسمت عمده این جرم با تخریب لثه در زیر لثه جایگزین و از دید مستقیم ما پنهان می‌ماند. مسأله مهم‌تر این است که جرم‌های تشکیل شده پر از میکروبهای مختلف است و با مسواک زدن هم تمیز نمی‌شود.
این میکروبها بین ۲۰ تا ۶۰ درصد جرم را تشکیل میدهد و بافت چسبنده لثه را که محکم به دندان چسبیده و بافت نگهدارنده حیاتی لثه را تخریب میکند. که باعث سست شدن پایه‌های دندان میشود که با جرم‌گیری و تمیز کردن این جرم‌های تشکیل‌شده بر روی دندان می‌توان از روند تخریب لثه جلوگیری کرد.
جرم‌های تشکیل‌شده بر روی دندانها به مرور، باعث آزردگی لثه‌ها می‌شوند. این امر چون به مرور زمان و به تدریج اتفاق می‌افتد و بیمار متوجه عقب‌نشینی لثه نمی‌شود. لثه‌ای که عقب‌نشینی میکند با جرم‌گیری جایگزین میشود و فضای خالی که بین دندانها در اثر عقب‌نشینی لثه هم ایجاد میشود از دید بیمار پنهان می‌ماند. هنگامی که بیمار برای جرم‌گیری به مطب دندانپزشکی مراجعه میکند، لثه تحلیل رفته تازه، در معرض دید بیمار قرار میگیرد و بیمار به غلط احساس میکند که جرم‌گیری باعث از بین رفتن لثه میشود در حالی که قبلاً این اتفاق صورت گرفته بود. اما بیمار متوجه نشده بود. بنابراین دندانپزشکان توصیه می‌کنند.
مراجعه منظم و سالی یکبار برای جرم‌گیری و بروساژ ضروری است و نکته مهم این است که با دقت در نحوه مسواک زدن، تشکیل جرم به حداقل خواهد رسید.
سه روش جرم گیری دندان ها
- شما با مراجعه به دندان پزشک خود میتوانید جرم گیری را در کلینیک انجام دهید. محلولي که دندان پزشک براي اينکار مورد استفاده قرار ميدهد پروکسيدي غليظ درحدود ۳۵% دارد. طي يک جلسه، رنگ دندانها را مي توان ۱۲ تا ۱۴ درجه سفيدتر کرد.
- خودتان هم مي توانيد با استفاده از ابزاري که از دندانپزشکتان خريداري مي کنيد، اينکار را انجام دهيد. دندانپزشک ژلي برايتان تهيه مي کند که بايد به مدت دو هفته هر شب چهار ساعت روي دندانهايتان بماليد. اين ژل ها بين ۱۰ تا ۱۵ درصد پروکسيد در خود دارند و مي توانند رنگ دندانها را تا ۸ درجه سفيدتر کنند.
- استفاده از خميردندانهاي ارزان که در بازار موجود است. اين خميردندانها که حاوي ۴ درصد پروکسيد هستند مي تواند ۲ تا ۳ درجه رنگ دندانهايتان را سفيدتر کنند.
آیا جرم گیری به دندان صدمه می‌زند؟
خیر، جرم دندان علاوه بر اینکه برای لثه و بافتهای نگهدارنده دندان مضر می‌باشد محلی نیز برای تجمع و تکثیر میکروبهای پوسیدگی‌زا است. با عمل بروساژ تعداد این میکروبها در دهان به مراتب کمتر میشود. با برداشته شدن جرم، بیمار ممکن است با زبانش حس کند که دندانش خالی شده است. این احساس همراه با مقداری حساسیت به سرما یا گرما (بعد از جرم گیری) این تصور غلط را تقویت نموده است که شاید دندانهایش در حین جرم گیری تراش خورده باشند، در صورتی که مکانیزم دستگاه جرم گیری لرزشی بوده و قادر به تراش نمی‌باشد.
علت حساسیت دندان به سرما بعد از جرم گیری چیست؟
دندان دارای حس بوده و در ناحیه طوق بسیار حساستر می‌باشد. وجود جرم بر طوق دندان به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق حرارتی عمل میکند و یا به عبارت دیگر جلوی حس دندان را میگیرد. با برداشته شدن آن بدیهی است که دندان بهتر متوجه تغییرات حرارتی می‌گردد، ضمناً بر اثر وجود جرم لثه پرخون و متورم شده و با عمل جرم گیری التهاب آن فروکش میکند لذا مقدار بیشتری از دندان نسبت به حالتی که قبلاً آماس لثه وجود داشته در دهان دیده میشود و این خود باعث احساس بیشتر تغییرات حرارتی می‌گردد. حساس شدن به سرما را می‌توان به احساسی که بدن انسان بعد از استحمام دارد، تشبیه نمود. حساسیت به سرما همیشه و غالباً بوجود نیامده و در صورت ایجاد، گذرا و موقتی بوده و جای هیچگونه نگرانی ندارد.
آیا دندان بعد از جرم گیری لق میشود؟
خیر، با تجمع تدریجی جرم بر دندان، لثه و به دنبال آن مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل می‌رود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلاً لق شده ولی به علت انباشتگی و یکپارچگی جرم و چسبیده شدن دندانها به هم توسط آن، این حالت درک نشده و یا برداشته شدن جرم کشف می‌گردد و بیمار آن را منتسب به عمل بروساژ می‌داند. یک ضرب المثل میگوید « جلوی ضرر را از هرکجا بگیری، منفعت است». لق شدن دندان منوط به تحلیل استخوان و انساج نگهدارنده دندان در اثر جرم و پلاک میکروبی است و در همه موارد بخصوص در مراحل اولیه بیماریهای لثه و بافتهای اطراف دندان دیده نمی‌شود.
آیا جرم گیری درد دارد؟
خیر، موردی برای بی‌حس کردن دندان به هنگام جرم گیری یا بروساژ وجود ندارد. بروساژ یا توسط قلمهای دستی و یا با دستگاه صورت میگیرد. نوک قلم دستگاه جرم گیری دارای لرزش و نوساناتی می‌باشد که با زدن ضربه‌های بسیار کوتاه بر جرم، آن را پاک میکند و دندان را نمی‌تراشد، آب دستگاه علاوه بر تمیز کردن و شستشو، دندان را نیز خنک میکند.
جرم گیری را هر چند وقت باید انجام داد؟
بسیاری از اشخاص با یکبار جرم گیری و رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان ممکن است تا مدتها نیازی به جرم گیری مجدد نداشته باشند. بدیهی است که هرگونه کوتاهی در رعایت اصول بهداشت دهان منجر به تجمع دوباره جرم خواهد شد. ضمناً بعضی از بیماران به علت دارا بودن بزاقی با ویژگیهای خاص از نظر میزان ترشح و ترکیب، بسیار مستعد به تشکیل جرم هستند، ضمناً استعداد به بیماریهای لثه در خانواده‌هایی بیشتر می‌باشد. در این گروه از بیماران توصیه می‌گردد جرم گیری در تناوب زمانی کوتاهتری انجام شود.
آیا استفاده از خمیر دندانهای ضد جرم مفید می‌باشد؟
خیر، اگر جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نشد برای پاک کردن آن بایستی از دندانپزشکان کمک گرفت، ضمناً خمیر دندانهایی که به عنوان ضد جرم معرفی شده‌اند دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده بوده و فقط رنگ و لکه‌های رسوب نموده بر دندان را که زنگ نام دارد، تمیز می‌کنند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمی‌گردد. این خمیر دندانها، به علت دارا بودن مواد ساینده زیاد، ایجاد خراشهای بسیار ظریف بر سطح دندانها نموده و زمینه را برای تجمع و چسبندگی بیشتر پلاک میکروبی فراهم می‌آورند.
